door Machteld Bijl | 31 oktober 2014 | Gesignaleerd, Hoe zat het ook alweer? |
Ingezonden brief uit de Volkskrant van gisteren. Jan Meulendijks heeft het over de ‘haar’ziekte. Dat is een benaming voor het in het Nederlands veel voorkomende verschijnsel van ‘onnodige vrouwelijke verwijzing’ (Wikipedia).
Naar onzijdig zelfstandig naamwoorden verwijst men met ‘zijn’. Het Groninger museum viert zijn verjaardag. Naar mannelijke zelfstandig naamwoorden verwijst men ook met ‘zijn’. En naar vrouwelijke dus met ‘haar’. Of een woord vrouwelijk is, kun je vaak zien aan het achtervoegsel. Een woord dat eindigt op -heid, -theek 0f -ing bijvoorbeeld, is vrouwelijk. Onze taal heeft een lemma ‘Woordgeslacht’ dat handig is voor wie twijfelt.
door Lisette Hilhorst | 31 oktober 2014 | Taal, Woordenschat
Over een paar dagen hebben we een teammiddag. Op zo’n middag spreken we met elkaar over een onderwijsthema en daarna pakken we snel een biertje.
Collega Lieke, die een zeer verzorgd Nederlands spreekt, had het vandaag over ‘de nakende teamdag’. Ik zag enkele collega’s van kleur verschieten. Wát? Een nakende teamdag? Met blote collega’s?
Wat een goed idee eigenlijk. Zo leer je je collega’s eens van een heel andere kant kennen. Goed voor de teamgeest en je vergeet het gegarandeerd nooit meer. Zelfs al zou je dat waarschijnlijk wel willen.
Maar Lieke bedoelde uiteraard iets heel anders. Ze gebruikte het tegenwoordig deelwoord van het werkwoord ‘naken’ dat ‘naderen’ betekent. Een nakende dag is heel gewoon een naderende dag. Ook het woord ‘ongenaakbaar’ (moeilijk te benaderen) komt van ‘naken’.
door Corinne van der Velden | 30 oktober 2014 | Taal |
Maandag vierden we dus feest. ‘Brak’ is een woord dat dinsdagochtend mijn lichamelijke gesteldheid goed omschreef. Collega Machteld, die waarschijnlijk geen last had van een brak gevoel, tipte diezelfde ochtend het woord ‘boutade’. ‘Terugdringen, verslaan’ betekent haar woord, maar mijn kater bleef helaas de hele dag aanwezig.
Studenten refereren ook wel eens aan deze lichamelijke gesteldheid. ‘Ik ben zó brak’, hoorde ik laatst in mijn klas. Wellicht heeft het iets te maken met het werkwoord ‘braken’? ‘Brak’ verwijst echter ook naar ‘ziltig water’ en ‘jachthond’.
Bron: Etymologiebank
door Lisette Hilhorst | 29 oktober 2014 | Taal |
Vroeger werkte Rick bij ons, maar hij werd weggekaapt door NPO 3FM. Leuk voor hem, maar wij missen hem nog elke dag. Rick verzint namelijk woorden. Zo typeerde hij eens iemand als een herfsttafelvrouw.
Terwijl u het woord las, zag u haar voor zich, toch? Altijd in de weer met de kinderen en de hond, zelfgebakken koekjes, gemakkelijke schoenen, vruchtenthee van Pickwick, bezig met een knutselwerkje voor in huis, rode wangen van het fietsen tegen de wind in, chronisch blij.
Best lief eigenlijk, maar niet bepaald Ricks type. Zeker niet nu hij bij een ‘serious radio’-zender werkt.
door Machteld Bijl | 28 oktober 2014 | Woordenschat |
Onze opleiding bestaat vijftig jaar. Gisteren vierden we feest. Collega Cris filosofeerde over ’toen en nu’. Ze citeerde veel uit Karakters, een boekje dat Kees Fens – die ooit docent was aan de Frederik Muller Acadamie (voorloper van ons MIC) – schreef ter gelegenheid van ‘dertig jaar opleidingen voor Bibliotheek en Documentaire Informatie. Halverwege Cris’ bespiegeling viel het woord ‘boutade’.
De boutade, zo zegt Van Dale, is een ‘min of meer gechargeerde, geestige uiting van misnoegen, geestige uitval tegen iets’. Boutade komt van het Franse woord bouter, dat ’terugdringen, verslaan’ betekent (etymologiebank.nl).
Ingezonden brief uit de Volkskrant van gisteren. Jan Meulendijks heeft het over de ‘haar’ziekte. Dat is een benaming voor het in het Nederlands veel voorkomende verschijnsel van ‘onnodige vrouwelijke verwijzing’ (Wikipedia).
Recente reacties