door Lisette Hilhorst | 22 oktober 2014 | Taal, Woordenschat
Elke journalist zal het herkennen: het vinden van mensen voor een specifiek verhaal is vaak heel veel meer werk dan het schrijven van het verhaal. Waar haal je zo gauw drie roodharige tweelingen vandaan of een vrouw van 20 tot 25 die over een indringend taboe wil vertellen en ook nog op foto wil?
Luie journalisten plaatsen dan oproepjes op Twitter of Facebook. Ze zijn verzameld op Journaluistiek. Froot meldt dat op Twitter de oproep verscheen om gekke voorbeelden te verzinnen. Alsof de ‘echte’ al niet mal genoeg zijn.
door Lisette Hilhorst | 21 oktober 2014 | Taal, Woordenschat |
Vandaag wordt het onstuimig, meldt het KNMI. Het heeft altijd wel iets gezelligs, zo’n storm. De treinen zullen vanmiddag wel uitvallen en de boten worden vermoedelijk ‘uit de vaart genomen’, zoals dat altijd zo mooi heet. Echt sinterklaasweer, makker staakt uw wild geraas, dat werk.
Onstuimig stamt af van het Middelhoogduitse ‘ungestüemec’. Het betekent ‘woest’, ‘stormig’, volgens van Dale. Van stormig wist ik overigens niet dat het een woord was.
Het woord stuimig bestaat niet. Onstuimig is net als bijvoorbeeld onbeholpen, onnozel en onpasselijk een woord dat alleen in de ontkennende vorm voorkomt.
Bron: Etymologiebank
door Machteld Bijl | 20 oktober 2014 | Gesignaleerd, Taal |
Vorige week reed ik met een vriendin mee naar Den Haag. Ze had een enerverende dag achter de rug: ze was aan het hamsteren want ‘de kans dat ebola deze kant op komt, is heel groot en dan wil ik niet meer naar buiten’. 50 liter water had ze inmiddels in huis. En heel veel bruine bonen (‘daar zitten alle voedingsstoffen in die je nodig hebt’), koffie, beschuit, kaarsen, blikken tonijn…
Ebola, je kunt geen journaal kijken of luisteren of het woord komt voorbij. Niet alle nieuwslezers zijn het eens over de uitspraak. Waar ligt de klemtoon? Onze taal schrijft: De meeste mensen zeggen ‘ee-BOO-la’, met de klemtoon op de tweede lettergreep. In medische vaktaal komt ook de uitspraak ‘EE-bo-la’ voor, met de klemtoon op de eerste lettergreep. […] Dat de meeste mensen een woord als ebola automatisch uitspreken met de klemtoon op de voorlaatste lettergreep, komt doordat dat het normale klemtoonpatroon van het Nederlands is.
Claudia de Breij hoorde iemand ‘eboLA’ zeggen. Aanleiding er een radiocolumn aan te wijden. ‘Door het net even anders uit te spreken laat je zien dat je weet waar je het over hebt.’
door Lisette Hilhorst | 17 oktober 2014 | Taal |
Eerder deze week stond deze foto in de Volkskrant. Het bijschrift luidt: Een medewerker van Google aan het werk in een ‘massagestoel’ in het Europees hoofdkantoor in Dublin. Zo te zien is dit een echte massagestoel. Wat doen die aanhalingstekens daar dan? Dacht de eindredacteur dat het een nep-massagestoel is?
Aanhalingstekens kun je gebruiken voor een citaat, voor een titel, maar ook om aan te geven dat iets ironisch bedoeld is. Hier is volgens mij van alle drie geen sprake.
Er zijn ook mensen die tijdens het spreken te pas – en vooral te onpas – airquotes gebruiken: met hun vingers maken ze aanhalingstekens in de lucht. Doe maar niet, is mijn gratis advies.
door Lisette Hilhorst | 16 oktober 2014 | Taal, Taalergernissen |
Er is een shampoo ontwikkeld voor het haar van oudere vrouwen, Plantur39 met fyto-cafeïne. Ik vind het tamelijk geniaal dat de beauty-industrie steeds nieuwe ingrediënten bedenkt met een serieuzige naam. Níemand heeft ook maar een vermoeden wat fyto-cafeïne zou kunnen zijn, maar hé, het klinkt lekker wetenschappelijk, dus dat moet goed spul zijn. En de 39 in de titel vind ik ook sterk, trouwens.
In de reclamespot prijst een vrouwenstem de shampoo als volgt aan: “Sinds Plantur er is, zijn vrouwen over veertig niet meer bang voor haaruitval.”
Vrouwen over veertig? Huh? Je betaalt tienduizenden euro’s om een commercial op tv te krijgen en dan heb je geen budget meer voor een vertaler? Schaam je, Pantur39, met je malle shampoo.
Recente reacties