Bovenstaande zin, afkomstig uit een studieboek, bevat de stijlfout tautologie. De woorden ‘reeds’ en ‘al’ zijn synoniemen en worden hier dus dubbelop gebruikt.

Bij een tautologie worden twee woorden met dezelfde betekenis in een zin gebruikt. Andere voorbeelden zijn ‘enkel en alleen’, ‘open en bloot’ en ‘gratis en voor niets’.

De tautologie wordt vaak verward met het pleonasme, een andere stijlfiguur. Hierbij wordt een eigenschap die onlosmakelijk aan een begrip verbonden is, ook benoemd door een ander woord: ‘witte sneeuw’, ‘de uiterste limiet’, ‘hardop voorlezen’. Vaak gaat het bij een pleonasme om de combinatie van een zelfstandig naamwoord en een bijvoeglijk naamwoord of een werkwoord en een bijwoord terwijl bij een tautologie dezelfde woordsoorten gebruikt worden.

Tautologieën en pleonasmen zijn overigens zeker niet altijd fout. Je kunt ze ook bewust inzetten om nadruk te geven: ‘never nooit niet’ (tautologie), ‘gore viespeuk’ (pleonasme).