door Paul van der Bijl | 24 februari 2014 | Taal, Woordenschat |
Het Oekraïense parlement besloot afgelopen weekend een afzettingsprocedure tegen president Viktor Janoekovitsj in gang te zetten. Janoekovitsj noemde de stemming in een televisie-interview een coup en zei aan te blijven als president, aldus diverse media.
Coup komt van het Franse coup d’etat, dat staatsgreep betekent. Het woord wordt niet alleen voor staatsgrepen gebruikt, ook de machtsgreep van Cruijff bij Ajax is als een coup betiteld.
Sommigen vinden dat je het woord als “koe” moet uitspreken, op z’n Frans dus, maar inmiddels is “koep” in Nederland redelijk gangbaar. Daarmee dreigt wel verwarring met het woord coupe, ook van Franse origine, waarbij je de p in elk geval moet uitspreken. Dat wordt gebruikt om een kapsel (“coupe windhoos”) of de snit van kleding aan te duiden. Een coupe kan ook een schaaltje zijn, vaak gevuld met ijs: “Voor mij graag de Coupe Tropical.”
Er is nog een fraai woord voor staatsgreep, dat echter nogal in onbruik is geraakt: putsch. Dat komt uit het Duits, en betekent net als coup slag of botsing.
(Bron: Etymologiebank)
door Machteld Bijl | 23 februari 2014 | Hoe zat het ook alweer?, Taal |
Wens ik u een hele of een heel goede zondag? Informeel is met ‘hele’ niet veel mis, dat mag tegenwoordig (sociaal geaccepteerd taalgebruik, noemt men dat geloof ik). Maar wensen we volgens het boekje, dan moeten we ‘heel’ gebruiken: heel is een gradueel bijwoord en zegt iets over het bijvoeglijk naamwoord goed. Ik zou u dus ook een erg goede zondag kunnen wensen, of een zeer goede zondag. Bij dezen!
door Lisette Hilhorst | 22 februari 2014 | Woordenschat
Holst is de overtreffende trap van het bijvoeglijk naamwoord hol. Het betekent ‘het meest hol’. Het woord wordt niet zo vaak gebruikt. De stellende trap van hol is ook al hol. In weinig situaties zul je willen aangeven dat iets holler of zelfs holst is. De holste weg, het holste vat?
Een uitzondering is de mooie uitdrukking ‘het holst van de nacht’. Hiermee wordt het diepste gedeelte van de nacht bedoeld. Voor mijn gevoel tussen drie en vier in de ochtend.
Voorbeeld: ‘Ze stonden in het holst van de nacht op om het vliegtuig te halen.’
Het ‘holst van de dag’ bestaat niet. Je zegt dan ‘midden op de dag’.
door Lisette Hilhorst | 21 februari 2014 | Taal, Woordenschat |
Een sneer is een snauw of minachtende opmerking. Er is ook een werkwoord ‘sneren’, het betekent ‘een minachtende opmerking maken’.
Je komt het woord veel tegen in de roddelpers: ‘Gerard Joling geeft sneer naar Albert Verlinde’ (Telegraaf Privé 19-12-13).
Maar het duikt ook op in een serieuze context: ‘De Keniaanse schrijver Binyavanga Wainaina is vooral bekend om zijn satirische essay How to write about Africa – een sneer naar de Westerse media, die Afrika afschilderen als één groot safaripark vol hongerbaby’s en ronddolende nobele wilden met een goed ritmegevoel.’ (Just Fontein in de Volkskrant 21-1-2014)
Sneer komt eveneens in het Engels voor en betekent daar min of meer hetzelfde als in het Nederlands. Daarnaast duidt het in het Engels een gezichtsuitdrukking aan: ‘A sneer is a facial expression of scorn or disgust characterized by a slight raising of one corner of the upper lip.’
Charles Darwin definieerde in The Expression of Emotions in Man and Animals, een sneer als ’the upper lip being retracted in such a manner that the canine tooth on one side of the face alone is shown’ (bron: Wikipedia).
Dan valt opeens op dat het Nederlands niet rijk is aan woorden voor gezichtsuitdrukkingen. Of vergis ik mij?
door Lisette Hilhorst | 21 februari 2014 | Gesignaleerd, Taal |
In het gebouw waar ik werk is een Miva toilet. Nou ben ik gelukkig niet miva maar va, dus maak ik er geen gebruik van. Maar, beste bordjesmaker, wat bezielde u? Waren de letters op?
Recente reacties