Als u weleens de Xenos of de Blokker binnenwandelt, is het u vast niet ontgaan dat de uilentrend alweer op zijn retour is. Op het hoogtepunt van de rage lagen de schappen vol uilenparafernalia. Nog steeds kunt u er bovenstaande uilensticker voor 8,99 euro aanschaffen.
Trendwatcher Lidewij Edelkoort kondigde de komst van de uil als trendvogel in 2012 aan in een aflevering van Zomergasten. Inderdaad dook de uil het jaar daarop overal op, van print op T-shirts tot sleutelhanger, kalender en kussentje. Harry Potters Hedwig zal ook bijgedragen hebben aan de populariteit van de uil.
De uil staat in onze cultuur voor wijsheid. In de oudheid werd de godin van wijsheid, Pallas Athene, afgebeeld met een uil. Ook nu nog gebruiken we de uil als symbool voor wijsheid. In de kinderserie De Fabeltjeskrant uit de jaren zeventig was Meneer de Uil een wijs en verstrooid personage. In Winnie de Poe komt eveneens een wijze uil voor.
Merkwaardig genoeg betekent het woord ‘uilskuiken’ naast ‘jonge uil’ ‘domoor’ ‘sufferd’. Het tegenovergestelde van wijs dus. Een overtuigende verklaring voor deze tegenstelling heb ik niet kunnen vinden.
“Wat baeter kaers of bril als den uijl niet sien en wil”
Dit heeft zijn image ook geen goed gedaan.
http://www.cultuurwijs.nl/nwc.rijksmuseumamsterdam/cultuurwijs.nl/i000291.html
Dank je, Henk, voor je mooie aanvulling.
Ik denk dat Henk een goede (wereldse) verklaring heeft gevonden. Ik ben nog wat gaan googelen en de uil was in de middeleeuwen ook een (bijbels) symbool van het kwaad en de zonde(val). Dat is ook te zien op diverse werken van Jheronimus Bosch. Een uil zou op roofzuchtige wijze kleine vogeltjes verslinden en daardoor een negatief symbool zijn. En ik dacht ook aan de middeleeuwse figuur Tijl Uienspiegel die zijn naam ook ontleend aan de uil in de betekenis van een dom persoon. Ik weet niet of er een verband bestaat tussen de twee verschillende herkomsten voor de negatieve betekenis van het woord uil.
Uilenspiegel heeft volgens onderstaande site een heel andere herkomst.
http://etymologiebank.nl/trefwoord/uilenspiegel
Ik heb me gebaseerd op onderstaande pagina. De informatie lijkt inderdaad niet helemaal juist, of onvolledig.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Tijl_Uilenspiegel
En inderdaad kan Uilenspiegel een geheel andere oorsprong hebben, zoals op de etymologiebank staat verklaard (een uil naar de vorm van een bezem en spiegel als jagersterm). En ook is er mogelijk sprake van een man die zo heette en die naam is overgenomen. Maar toch staat Tijl Uilenspiegel al vroeg afgebeeld met een uil in zijn ene en een spiegel in zijn andere hand. De naam zou toch ook kunnen zijn overgenomen door de dubbele betekenis van de uil als domkop en de spiegel die de schrijver de lezer voorhoudt. Dan is het een soort homonieme woordspeling. Maar dat is puur giswerk.