Door een onverhoedse beweging knoeide ik vanochtend met de koffie. Al redderend met doekjes vroeg ik mij af of het woord verhoeds ook zou bestaan.
Onverhoeds betekent plotseling, onverwacht. Verhoeds zou dan verwacht kunnen betekenen. Maar dat doet het niet, want het bestaat niet. Toch jammer.
Overigens zijn er meer woorden die alleen in de ontkennende vorm voorkomen: onbeholpen, onstuimig, onnozel en onpasselijk, om er maar een paar te noemen.
Gehoord op de gang:
‘Hoe sta jij daar dan in?’
‘Nou, ja, ik weet eigenlijk niet hoe ik erin zit, maar de rest van mijn groep staat er wel heel anders in dan ik.’
‘Hoe dan?’
‘Nou gewoon. Zij zijn best wel arelaxt.’
Vanochtend kwam er een studente schoorvoetend onze docentenkamer binnen. Ze wilde een docent een vraag stellen en wist niet zeker of ze welkom was. Altijd! Die deuren zijn alleen maar dicht voor het lawaai, niet omdat jullie niet binnen mogen komen.
Schoorvoetend betekent ‘aarzelend, een beetje bang’. Van Dale meldt ‘tegenstribbelend, niet graag’.
Schoorvoetend is het tegenwoordig deelwoord van het verouderde werkwoord schoorvoeten ‘de voeten schrap zetten’. Een schoor is een steunbalk. Dit zie je terug in schoorsteen. Het bijvoeglijk naamwoord schoor betekent: strak in schuinse richting. Z’n voeten schoor zetten is dus: z’n voeten dwars zetten.
Bron: Etymologiebank
Voordeel van werken in het onderwijs: je steekt veel op van je studenten. Zo wees tweedejaars Weske mij deze week op het bestaan van de brony. Die blijkt al enige tijd geleden het levenslicht te hebben aanschouwd, maar mij was het ontgaan.
Wat is een brony? Welnu, een man die fan is van de tekenfilmserie My Little Pony en uiteraard van alle bijbehorende merchandiseartikelen. Dat betekent dus: veel schattige gekleurde pony’s. Er schijnen wereldwijd brony-bijeenkomsten te worden gehouden (“Alex will be dressed as Fluttershy”), ook in Nederland.
Brony is een samentrekking van brother en pony. Over de meervoudsvorm valt te discussiëren. In het Engels luidt die bronies, en die vorm kom je ook het meest tegen op internet. Maar als we het erover eens zijn dat brony al een geaccepteerd Nederlands woord is, dan is het brony’s, net als pony’s.
Daar ga ik eens even goed over nadenken.
Doe dat maar even niet.
Heb jij even pech.
Even betekent ‘korte tijd’, dat weet iedereen. Maar in de zinnen hierboven betekent het gek genoeg niet ‘korte tijd’ maar ‘lange tijd’ en in de tweede zin zelfs ‘nooit.’ In deze zinnen kun je het woord ‘even’ ook weglaten. De betekenis verandert dan niet.
Een andere betekenis van ‘even’ is ‘deelbaar door twee’ (een even getal). Daarnaast kun je zeggen dat iets ‘even lang’ is als iets anders. Van Dale meldt dat je het ook verzachtend kunt gebruiken: ‘als het even kan’.
Dat is het geval in de laatste twee zinnen hierboven. Maar in de bovenste zin wordt ‘even’ als een stopwoord gebruikt en lijkt daarmee zijn betekenis te verliezen.
Omdat ‘even’ steeds vaker als stopwoord wordt gevoeld, wordt het lastiger om het te gebruiken met de betekenis ‘korte tijd’. Veel mensen voegen er dan ‘heel’ aan toe: ‘wil je heel even wachten?’
Recente reacties