Ik maakte een reis met een vliegtuig. Zoals u weet, moet je dan samen met andere mensen heel veel wachten in lange rijen, lelijke wachthallen en krappe vliegtuigen. Je hoort dan vanzelf de gesprekken van die andere mensen. Het viel mij op dat best veel mensen ‘schat’ zeggen tegen hun dierbaren. Wat lief, denkt u nu misschien, die mensen zijn op vakantie en hebben het leuk met elkaar. Maar daar vergist u zich in. Het gebruik van het woord schat is namelijk zelden goed nieuws. Nog erger is ‘lieve schat’, dan is er regelrecht sprake van ingehouden woede.
Een kleine lexicon van schat:
– De neutrale aanspreektitel. Vrouw tegen man: ‘Schat, hou jij mijn tas eens even vast’.
– De seksistische belediging. Man tegen stewardess: ‘Hé schatje, doe mij een biertje.’
– De passief-agressieve verzuchting (hier hoort ‘lieve’ bij). Vrouw tegen dochter: ‘Lieve schat, als je nog één keer met je koffer tegen me aanrijdt, doe ik je wat.’
– De ironische verzuchting. Vrouw tegen andere vrouw over twee stuiterende jongetjes: ‘Deze schatjes horen bij mij.’
– De oprechte waardering. Deze is zeldzaam en wordt eigenlijk alleen gebruikt bij baby’s of jonge hondjes. ‘Wat een schatje’.
En wat dacht je van: het (verdoken) bevel, zoals in: “Schat, zet de vuilniszak eens buiten” (vrouw tegen haar man).
en hoe zit het met man die tegen vrouwelijke collega zegt (juist in lollige context) schat op een vriendschappelijke manier gebruikt bv ‘schat ik heb je koffie daar net nog neer gezet” oid. Ik heb ook wel eens op die manier (dus puur collegiaal/vriendschappelijk) schat tegen een collega gezegd.Die zei dan weer dollend terug; “Hee ‘schat’ mij niet he.” Of “Hey don’t ‘schat’ me please.” Zij was trouwens wel een fervent feminist, dus misschien meende ze het wel. In dat geval vind ik haar reactie overgevoelig. Er zat geen enkele seksistische of denigrerende bedoeling achter. Onder acteurs hoor je het ook vaak trouwens.