De Amsterdamse zender AT5 vroeg onlangs aan de kijkers wat zij het mooiste Amsterdamse woord vinden. Ronald Ockhuysen van het Parool – een man van het woord – maakt in dit fragment de top drie bekend: drijfsijsie (eend), pikketanesie (borrel) en overtuigend op één: bijgoochem.
Bijgoochem is een van oorsprong Jiddisch woord dat wordt gebruikt voor een bijdehand persoon of juist voor een sukkel. Ockhuysen hoorde het bijvoorbeeld op de Ajaxtribune waar fans ‘Hé bijgoochem’, naar een blunderende voetballer riepen.
Bron: Etymologiebank
In Rotterdam kennen wij zo iemand als goochemerd. Ik neem aan dat het bnw/bw overal goochem is.
Niet alleen in Rotterdam. In heel Vlaanderen kun je een goocheme kerel een goochemerd noemen. Maar die bijbetekenis van “sukkel”, die kennen wij dan weer niet. Bij ons gaat ie eerder de “sluwe” richting uit.
Wat niet hoeft te verwonderen: het komt (via het Jiddisch) van het Hebreeuwse chacham ‘wijs’, ‘slim’.