Woordenboekspel 15 december 2014
Het Ikzegookmaarwat-Woordenboekspel!
Woord van de dag: decorum
Mijn zwager Henk promoveerde vorige week aan de Universititeit van Tilburg, die ze tot teleurstelling van velen de afkorting KUB gegeven hebben.
Maar dit terzijde want het was een prachtige ceremonie met veel decorum, een rij professoren in toga en een pedel die met zijn staf het ‘hora est’ (het is tijd) aankondigde. De opponenten stelden moeilijke vragen waar wij, toehoorders, van schrokken maar die de jonge doctor moeiteloos pareerde. We gloeiden van trots toen hij volgens het decorum zijn doctorsbul keeg overhandigd en in een stoet met de professoren de aula verliet.
Decorum betekent ‘gepaste vormen’, ‘uiterlijke waardigheid.’ Het woord stamt af van het Latijnse woord decorum dat ‘welvoeglijkheid’ betekent.
Woord van de dag: popelen
De hele grijze, natte vorige week stond ik al te popelen om een kerstboom te kopen. Fijn, lichtjes in huis. Vandaag was het zover. Ik heb een prachtige Nordmann aangeschaft bij de kerstbomenverkoper op de markt.
Wat zou zo’n man eigenlijk de rest van het jaar doen? Of zou het zo’n gouden handel zijn dat je met drie weekjes kleumen op de markt de rest van het jaar in een villa in Portugal kunt zitten?
Ik dat geval sta ik te popelen om volgend jaar ook ‘in de kerstbomen’ te gaan.
Popelen betekent ‘gespannen uitkijken naar.’ Het woord stamt uit het Middelnederlands, popelen was toen een klanknabootsend woord dat ‘kloppen, zachtjes borrelen’ betekende. Later ging het ‘met kloppend hart verlangen naar’ betekenen.
Bron: Etymologiebank
Woord van de dag: verhaspeling
Het is een wonder dat je zonder erover na te denken grammaticaal juiste volzinnen kunt uitspreken. Taal is ontzettend ingewikkeld met werkwoordstijden, vervoegingen, uitzonderingen op uitzonderingen. Maar onze hersens zetten schijnbaar moeiteloos onze gedachten in correcte woorden en zinnen om.
Heel soms, als je moe bent of heel snel spreekt, verhaspel je weleens woorden. Dan zeg je bijvoorbeeld ‘boemba’ in plaats van ‘bamboe’ of ‘ik doe mijn tante in de was’ in plaats van ‘ik doe mijn wanten in de tas’. Meestal tot grote hilariteit van jezelf en je gesprekspartner.
Eeen ander type verhaspeling is de verkeerde uitdrukking. Die komt vaak voort uit onwetendheid. Zo hoorde ik laatst iemand ‘met volle mond ja’ zeggen in plaats van ‘volmondig ja’ zeggen. En in de rubriek ‘Ruggespraak’ van Onze Taal van deze maand las ik ‘Het is niet alleen maar kommen en kwijl’ (kommer en kwel).
Een verhaspeling is een verwarring van woorden of delen van woorden. Het woord stamt af van haspel, een ding om kabels of touw op te winden. Bij een verhaspeling is een woord of uitdrukking door de war geraakt. Meer lezen over vermakelijke verhaspelingen kan op de site verhaspeling.
Woordenboekspel 11 december 2014
Bezoek Woordenboekspel 11 december 2014 om de toets te bekijken
Recente reacties