We kochten olijven bij de nieuwe Griekse winkel in de straat en het waren de lekkerste die we ooit geproefd hadden. Deze olijven zijn je van het, zei één van ons.
Wat een merkwaardige uitdrukking is dat eigenlijk. ‘Je van het’ betekent ‘het beste van het beste’. ‘Het’ spreek je uit met klemtoon. De herkomst is nogal onduidelijk. Volgens het blog NLTaal betekende ‘je’ vroeger in de spreektaal ‘het beste’. “Dat is jé jenever!” betekende dat je het over de beste jenever ter wereld had.
Andere bronnen zwijgen in alle talen over ‘je van het’. Heeft één van onze lezers nog een aanvulling?
Mocht u van olijven houden: Eleonio in de Gierstraat in Haarlem.
In Vlaanderen kom je “je van het” niet vaak tegen. Maar “het van het” hoor ik wel regelmatig. De uitdrukking betekent hetzelfde als “het neusje van de zalm”, “het beste”, … Al googelend kwam ik overigens volgende uitleg tegen: “Ik hoor je van het trouwens steeds minder. Als ik het hoor, is het meestal in ironische zin. De uitdrukking is hard bezig erg oubollig te worden.” Dus, dan waren die olijven toch niet zo lekker, of hoe zit het dan?
‘Je van het’ is wel als kort lemma te vinden in het WNT en daar wordt ‘je’ verklaard als de gereduceerde vorm van jouw. Maar dan nog vind ik de uitdrukking moeilijk letterlijk te verklaren. Misschien zoiets als, ‘dit vind jij het allerbeste’. Dat strookt dan misschien nog met de andere gevonden verklaring. Maar los daarvan, voor het gebruiken van een uitdrukking heb je doorgaans geen enkele kennis nodig van de herkomst of oorspronkelijke betekenis. De uitdrukking is synoniem geworden met waarvoor we hem nu gebruiken: een stoel is een stoel en je van het betekent het allerbeste.
http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=A009442
[ In de ANS staat alleen een voorbeeldzinnetje met de uitdrukking en staat bij het hoofdstuk over je. ]
Alhoewel het artikel pas in 2001 werd toegevoegd in de WNT, dateren de voorbeelden uit de eerste helft van de jaren 1960. Dus is die omschrijving die ik vond via google (uitstervend, oubollig) wellicht wel de nagel op de kop.
Vandaag moest ik ineens aan de uitdrukking “het is niet je dat” denken en heb ik die even opgezocht. Dat gaf mij de volgende link: https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/je-reinste-onzin