De UvA en de HvA zijn één organisatie dus is ook óns Maagdenhuis bezet. Toch merk je er niet veel van op de hogeschool. Natuurlijk, we hebben het er wel over in de colleges, maar het onderwerp leeft minder onder onze studenten.
‘Ik snap soms ook niet helemaal wat ze bedoelen,’ zei een student gisteren. Ze doelde op de eis van de bezetters dat er een moratorium moet komen op de verkoop van onroerend goed. Dat is inderdaad een staaltje verbale dikdoenerij. ‘Als je dan een democratische universiteit wilt, moet je helder zijn. Ook in je taalgebruik,’ vond ze. Eens!
Moratorium betekent opschorting, uitstel. Het komt van het Latijnse mora dat uitstel betekent.
Sorry hoor, maar van leerlingen op een “hogeschool” mag je toch verwachten dat ze het woord moratorium kennen?
In iedere geval zouden ze toch moeten weten waar ze het op kunnen zoeken. Als ze niet weten wat een woordenboek is, kunnen ze onbekende woorden altijd nog even googelen toch? Dat heet kennis vergaren.
Vergaren= verzamelen 😉
Excuses aanvaard, Henk.
Onze jongste studenten zijn zeventien en komen net van de havo. Sommigen komen uit gezinnen waar het niet vanzelfsprekend is om de krant te lezen of dit soort onderwerpen te bespreken. Onder andere hierom zijn wij dit blog begonnen.
Na de afronding van mijn hbo-studie, lang geleden, stond mijn taalontwikkeling ook nog pas aan het begin, die heeft zich pas in de jaren daarna ontwikkeld en nam met internet nogmaals een grote vlucht: meer schrijven, meer kennis voorhanden.
En er wordt veel geklaagd over de taalbeheersing van studenten, maar ik denk dat die niet slechter was dan vroeger. Ik heb zelf weleens het idee geopperd dat het mogelijk komt doordat het menselijk brein pas rond het 26e jaar is volgroeid. Uitzonderingen daargelaten, maar een complete taalbeheersing is rond je twintigste mogelijk nog te vroeg en bovendien hebben veel studenten ook nog te weinig ervaring. Komt vaak allemaal vanzelf nog goed.
Maar ik vind wel dat studenten en docenten bij een taal-gerelateerde opleiding een woord als moratorium niet moeten afwijzen. Je moet juist nieuwsgierig zijn en het opzoeken. Kennis is macht.
Dan nog een dingetje als amateur-wijsneus. Jaren geleden heb ik een lijst gemaakt met 100 woorden waarvan ik vind dat je die als eind-havo/vwo-scholier zou mogen, moeten kennen. Misschien is de lijst achterhaald of toch nog te hoog gegrepen, maar ik vind het wel een punt voor het onderwijs.
http://www.dejongenskamer.nl/woord.htm
[ En het geeft ook aan waarom ik dit een aardige en zinvolle blog vind. ]
Mooi lijstje! Moratorium staat er dan weer niet bij… 😉
En afwijzen doen we zeker niet. Onze studenten kunnen heus wel wat opzoeken, maar zoals bij alles in het leven: je moet er de motivatie voor hebben. De grieven van de studenten in het Maagdenhuis leven niet erg bij onze studenten, zo is mijn idee, dus dan besteed je als student je tijd vooralsnog liever aan andere dingen dan opzoeken wat ze daar precies willen. Ik koester graag de illusie dat ik op mijn achttiende heel leergierig elk woord opzocht dat ik niet kende, maar ik weet vrij zeker dat dat niet zo was.
Maar het lijstje verdient wél een opfrisbeurt. Iets minder Franse woorden graag. Vocabulaire en aimabel hoef ik echt niet te kennen, voldoende Nederlandse alternatieven beschikbaar. Standaarduitleg bij de woorden lijkt me ook nuttiger. De uitleg die bij engageren staat vind je bijvoorbeeld niet terug in van Dale, en is bovendien beperkt tot één beroepsgroep. Vrijwilligers bijvoorbeeld zijn typisch mensen die zich engageren, en meestal niet in de politiek! Synoniemen voor navrant zijn hartverscheurend of schrijnend. De band met “wrang” (uitleg die de 100-woordenlijst geeft) is me niet meteen duidelijk. Ook in het Frans heeft navrant helemaal die betekenis niet.
Op mijn lijstje ga ik verder niet in, het is wat het is. Ik heb juist niet altijd in de Van Dale gekeken voor een voor een mij gangbare, korte betekenis. Ik snap de kritiek wel, maar ik ga niets veranderen.
Moratorium valt buiten de top-100 en hoef je zelf niet actief te gebruiken, dat was voor mij een belangrijk criterium. En het enthousiast uitbreiden van mijn woordenschat deed ik ook al toen ik jong was. En ik ken ook jonge mensen van nu die woorden die ze niet kennen tijdens het lezen snel opzoeken via hun mobieltje. Dat is tegenwoordig natuurlijk veel handiger om te doen dan vroeger met een woordenboek. Ik zou het blijven aanmoedigen.