Selecteer een pagina

Woord van de dag: coulant

Vanochtend staakte het openbaar vervoer in Amsterdam tot half negen. Inmiddels rijdt alles weer en de lessen en tentamens van vandaag gaan dan ook allemaal gewoon door. Maar het college van bestuur vroeg ons gisteren wel om ‘coulant te zijn en een passende oplossing te zoeken’ voor studenten die door de staking een tentamen zouden missen.

Gelukkig hoeven de studenten van onze opleiding geen beroep te doen op onze coulance. De tentamens van vandaag beginnen pas vanmiddag, dus iedereen kan gewoon op tijd aanwezig zijn.

Coulant betekent ‘welwillend’, ‘tegemoetkomend’. Het woord is ontleend aan het Franse ‘coulant’, dat ‘vloeiend’, ‘gemakkelijk’ betekent. Het is het tegenwoordig deelwoord van ‘couler’ dat ‘stromen’, vloeien’ betekent.

Bron: Etymologiebank

 

Wiskunde is leuker als je denkt

Wiskundige Ionica Smeets heeft een column in de Volkskrant waarin ze wiskunde ‘voor gewone mensen’ bespreekt. Ik, als talig mens, verslind haar columns en verrassend genoeg begrijp ik ze ook nog. Smeets schrijft namelijk niet alleen over cijfers maar laat je door de ogen van wiskundigen naar de wereld kijken en dat is een voor mij nieuwe en wonderlijke wereld.

Geregeld gaan haar columns over taal, want wiskundigen gebruiken ook de taal op hun volstrekt logische manier. Zo beschrijft ze in een column op haar blog dat als je een wiskundige vraagt of hij koffie of thee wil, de kans vrij groot is dat het antwoord ‘ja’ luidt. Wiskundehumor. Als je toch een antwoord op de vraag wilt, kun je volgens Smeets het beste vragen: “Als ik u vraag of u koffie wilt, geeft u daarop dan hetzelfde antwoord als op deze vraag?” Als het slachtoffer ja zegt, dan wil hij dus koffie. En als hij nee zegt, dan wil hij ook koffie. Een ander antwoord zal niet snel bij een wiskundige opkomen en je kunt dus sowieso koffie inschenken.”

Ook de kop boven dit stukje is een typische wiskundigengrap en geen fout zoals u misschien in eerste instantie dacht.

 

 

Woord van de dag: oelewapper

Vanochtend was een collega luidkeels zeer verontwaardigd over een onredelijkheid. Wij leefden met hem mee, vonden het ook heel onrechtvaardig. Even later bleek hij zich vergist te hebben: drukte om niks.

‘Oelewapper’, plaagde college Erika hem.

De Nederlandse taal kent veel schitterende scheldwoorden. Oelewapper staat zeker in de top vijf van de allermooiste. Het is een goedmoedig scheldwoord dat ‘sufferd’ of ‘domoor’ betekent. De herkomst van het woord is niet helemaal duidelijk maar vermoedelijk is het een samenstelling van ‘oele’ (schertsend tussenwerpsel dat ‘mooi niet’ betekent) en ‘wapper’ (in de zin van ‘slungel’).

Bron: Etymologiebank

 

Woord van de dag: klakkeloos

‘Ze nemen die zinnen gewoon klakkeloos over’, verzuchtte collega Y tijdens de zoveelste nakijkparade. Onze eerstejaarsstudenten moesten een van hun ouders interviewen. Over beider schooltijd. Dit leidt tot ‘originele’ koppen als ‘Zo vader, zo zoon’ én intrigerende antwoorden als ‘je bent slim op zijn tijd, laat ik het daar maar bij houden’.

Een van de grootste struikelblokken: spreektaal. Ze nemen vaak klakkeloos over wat pa of ma vertelt. Zo zie je in bijna elke opdracht wel een ‘me studie’, ‘heel de dag’ of ‘dan dat je dat vroeger deed’ voorbij komen.

Klakkeloos heeft twee betekenissen. De eerste: smetteloos, onschuldig, zonder hinder te veroorzaken. Dus: de student heeft die woorden klakkeloos overgenomen. Het tweede klakkeloos wil zeggen: zonder klap, zonder geraas, onverwacht, zonder reden. Zo kun je ook zeggen: de docent gaf die student klakkeloos een draai om z’n oren.

Woordenboekspel 12 oktober 2015

Het Ikzegookmaarwat-Woordenboekspel!

1. Wat is de betekenis van het woord peeuwen?