Het Rijksmuseum in Amsterdam is een groot project gestart om kwetsende namen voor minderheden in de collectie te vervangen door neutrale alternatieven, zo meldt Het Parool. De woorden neger, eskimo, hottentot en indiaan verdwijnen uit de beschrijvingen van de collectie. In de meeste gevallen is het vrij eenvoudig om een minder beladen term te kiezen. De aanleiding voor dit project is het groeiende gevoel van ongemak bij medewerkers en bezoekers over termen die veelal nog uit de koloniale tijd stammen.
Dat de kunstwerken met deze aangepaste beschrijvingen vaak geschilderd zijn met een zeer koloniale blik, laat zich natuurlijk niet zomaar veranderen.
Gaan ze die spatie ook aanpassen?
De schrijfwijze eskimo en hottentot kwam ik ook tegen in diverse nieuwsartikelen, maar het is eigenlijk Eskimo met een kapitaal en zeker Hottentot met een hoofdletter, want de benaming voor volkeren. En ik neem aan dat Eskimo een vermeend scheldwoord is omdat het rauwvleeseter betekent. Een hottentot met een kleine letter is/was ook een wild en dom persoon.
[ En de conservatrice die hierover gaat, en die ook in het stuk van Het Parool wordt genoemd, heet Eveline Sint Nicolaas. Mooi nomen est nomen in verband met de aanpassing van neger. ]
Je bedoelt waarschijnlijk nomen est omen.
Overgenomen van Wikipedia (voor wat het waard is)
“De oorsprong van het woord “Eskimo” is niet geheel zeker. Franse kolonisten van noordoost-Amerika duidden rond 1600 twee verschillende inheemse groepen aan als grands esquimaux (de Inuit) en de petits esquimaux (de Innu, een niet-verwante indianenstam).
Het Franse esquimau is bijna zeker overgenomen van één van de buurvolkeren van de Eskimo’s, die bijna allen Algonkian talen spraken. Mogelijk was de oervorm ayaxkyimewa, later aškimeew, wat zou betekenen ‘hij/zij spreekt de taal van een vreemd land’. Onder andere de Innu duidden ook de Mikmaq-indianen aan als aškimeew.
De lezing dat de oorsprong van het woord is terug te voeren tot het woord aškipow, dat in het Cree (ook een Algonkian taal) rauwvleeseter betekent, is inmiddels achterhaald. Taalkundig onderzoek heeft uitgewezen dat het waarschijnlijker is dat de term “Eskimo” afkomstig is uit de Montagnais-taal. In deze taal betekent het “pelsjager op sneeuwschoenen”, een benaming zonder negatieve bijklank. Anderen noemen sneeuwschoenmaker als de betekenis van het woord Eskimo.”
Haha, ja, zo blijf je aanpassen. “Wij betreuren het als we met het verwijderen van deze niet-kwetsende term mogelijk mensen hebben gekwetst.”
@Henk Bakker Ik wil deze recente verklaring best geloven, maar dan nog blijft die negatieve betekenis toch nog aan Eskimo kleven, voor zover mensen überhaupt weten wat het betekende.
Al decennia geleden is Eskimo door de wetenschap en ook door met name volkenkundige musea, vervangen door Inuit, maar die benaming is nog niet echt breed aangeslagen. Uitgangspunt bij dit soort discussies is dat je de volkeren om wie het gaat het beste zelf kan laten uitmaken wat zij van dit soort woorden vinden.
Ook de naam Kaffers voor een Afrikaans volk wordt gewijzigd. We kennen natuurlijk de scheldwoorden kaffer en uitkafferen. Maar wie gaat googelen blijft het onduidelijk of kaffer nu van oorsprong een Jiddisch-Bargoens woord is voor boer en lomperik, of een Arabische herkomst heeft met als betekenis ongelovigen. Ik ga het niet uitpluizen. 😉
En eskimoteren wordt in het vervolg inuiteren 😉
Dat dekt de lading ook beter, in-uit-eren.
In het water, uit het water.
En de associatie boer – lomperik kan natuurlijk ook niet meer.
“Eskimootje, stukje Eski …”
Freek de Jonge
(Eskimono)