In de aflevering van het Woordenboekspel van afgelopen maandag vroegen we naar de betekenis van het woord bombonella (spoiler alert!).
Een kwart van de deelnemers koos de betekenis die de Dikke van Dale eraan geeft:
(voornamelijk meervoud) vrouwenborst, m.n. grote, weelderige borst
Van Dale geeft er de volgende toelichting bij;
bom·bo·nel·la
zelfstandig naamwoord • de bombonella’s
Spaans of quasi-Spaans, afgeleid van bombon [‘bonbon’, ‘iets lekkers’, ‘iets ronds’, ‘aantrekkelijke vrouw’]
toegevoegd in 2006
Het leuke van dit blog is dat je dankzij de reacties meteen op het spoor gezet van een hele lijst met synoniemen voor vrouwenborsten. En dat blijkt dat het woord vooral geassocieerd wordt met de film Theo en Thea en de ontmaskering van het Tenenkaasimperium, een Nederlandse speelfilm uit 1989 door Arjan Ederveen (Theo) en Tosca Niterink (Thea). In die film verricht professor Zuurbeckje (Arjan Ederveen) enige intieme handelingen met vrouwenborsten, ze daarbij als bombonella’s betitelend.
De vraag die dan opkomt: bestond het woord daarvoor ook al, of is het ontsproten aan het brein van de filmmakers? Ik heb die vraag voorgelegd aan het management van Arjan Ederveen, en kreeg spoedig een antwoord van Evelien Jansen: “Het klopt inderdaad. Het komt uit het brein van Arjan en Tosca als Theo en Thea en zij bedoelen ermee ‚dikke tieten’.” Waarvan akte.
Dan is het wel opvallend dat die toevoeging ontbreekt in Van Dale. De heren Van Kooten en De Bie, die het Nederlands met tal van uitdrukkingen hebben verrijkt, krijgen wel credits in het woordenboek. Bij ‘geilneef’ staat bijvoorbeeld: ‘1977, bedacht door Van Kooten en De Bie’.
Dus, samenstellers van Van Dale: ere wie ere toekomt, credits voor de bedenkers van de bombonella’s.
Leuke update. Toen ik het fragment met Theo en Thea zag dacht ik ook gelijk dat zij hoe dan ook de bron zouden kunnen zijn voor de verspreiding en opname in de Van Dale. Ik heb een paar dagen geleden globaal gegoogeld en dat kan goed kloppen. Wel kun je toch de vervolgvraag stellen of zij ook de echte bedenkers waren, of dat het woord al bestond. Er is een chocolatier in Buenos Aires die zo heet, maar is ook kwestie van kip of ei.
Wat mij ook intrigeert is de aanduiding kwasi Spaans. Is het in het Spaans al verzonnen, bijvoorbeeld door die m in plaats van een n en betekent het daar ook borst? Maar zoals uit de reactie blijkt, claimen Theo en Thea het neologisme. En ja, dat zou de Van Dale hoe dan ook wel mogen toevoegen. Ik zou wel meer willen weten over de totstandkoming van het lemma, maar ik ga die club van Van Dale nooit (meer) mailen.