In de economische rubrieken van de media kom ik steeds vaker het woord volatiel tegen. Meestal gaat het dan over volatiele aandelenkoersen of een volatiele markt. Dat zijn koersen of een markt met veel schommelingen.
Volatiel betekent vluchtig, instabiel en komt van het Latijnse werkwoord volare dat vliegen en ijlen betekent.
Toen ik wat research deed naar het woord stuitte ik in het NRC op een interview met Woody Allen die over een personage uit zijn film zegt dat ‘die zelf niks durft en daarom gebiologeerd is door alles wat wel volatiel en zelfdestructief is.’
Allen zei dat uiteraard in het Engels (volatile), de vertaling is van de journalist. Opeens ging mij een licht op: volatiel is gewoon een hip Engels leenwoord. Een anglicisme is het niet want het woord bestond al in het Nederlands, maar leidde een slapend bestaan. Maar onlangs is het weer door de beursjongens aan het Damrak afgestoft. Leuk.
Nou, hip. Ben er rond 2000 mee in aanraking gekomen, dus dat valt wel mee.
Bij volatiele aandelenkoersen dacht ik altijd aan: explosieve koersen, dus aandelen die heel snel in waarde vermeerderen.
In het Engels betekent a volatile situation een explosieve situatie.
Maar in het Nederlands is dat dus niet zo, daar kom ik dus nu ook net achter.
Maar goed, dat ik geen aandelen heb gekocht 😉
Van Dale: Volatiel
1. (van aandelen e.d.) vrij frequent verhandeld wordend
2. wisselvallig, onstabiel
antoniem: koersvast (1)
Van Dale E-N.
volatile (bijvoeglijk naamwoord; afleiding: volatileness)
1. vluchtig
(snel) vervliegend, in damp opgaand, etherisch
2. levendig
opgewekt, monter, vrolijk
3.veranderlijk
wispelturig, onzeker, onstabiel
4. gevoelig
explosief, lichtgeraakt
5. (snel) voorbijgaand
vergankelijk, kortstondig, ongrijpbaar
Van Dale schrijft dat het uit het Engels komt. Volatiel stond ook al in de eerste editie uit 1864. En hoewel niet iedereen het daar mee eens is, wordt een Engels leenwoord ook een anglicisme genoemd.
of het nu uit het engels komt of niet, het woord volatiel horende dacht ik eigenlijk meteen aan het franse volatil(e), latijn: volatilis, de volare, voler
met als betekenis: qui se vaporise, s’evapore facilement: vervliegend, verdampt gemakkelijk