Stel, u bent de oplader van uw telefoon kwijt. U verschuift wat stapeltjes kranten, u loert eens onder de bank, maar het ding is niet te vinden. Nu ja, u gaat maar eens een kop koffie zetten, hij zal wel boven water komen.
Dan komt een van uw kinderen triomfantelijk de kamer binnen met uw oplader en de woorden: “Ik vond de oplader!” Wat zegt u?
- “Bedankt, schat!”
- “Bedankt, schat! Waar was-ie nou?”
- “Bedankt, schat! Maar het is: ‘Ik heb de oplader gevonden’, niet: ‘Ik vond de oplader’. Wat is dat toch met dat verdwijnende voltooid deelwoord? Ik hoor die rare formulering steeds vaker. Zou het de invloed van het Engels zijn? Van slap vertaalde ondertitels? ‘Mom, I found the charger!’ Laatst nog, op Twitter, zei iemand: ‘To kill a mockingbird, dat las ik nooit’. Dat is toch niet logisch! Gisteren las ik het niet, vorige week las ik het niet, en zelfs vorig jaar las ik het niet? Je bedoelt: ‘Dat heb ik nooit gelezen!’ En dan zeggen mensen: ‘Maar het is korter’. Ja, hállo, hij vind is ook korter dan hij vindt, maar dat is wel fout hè. En trouwens … hé … ben je daar nog?”
DE UITSLAG:
- U bent een vriendelijke ouder, maar u bent volgende week wéér uw oplader kwijt.
- U bent een vriendelijke ouder en u hebt een onderzoekende houding. Ga zo door.
- U bent een taalblogger voor ikzegookmaarwat.nl. Fijn voor u, maar ook voor uw omgeving!
Ik ga voor 2 én 3!
Beste Suzanne Okkes, jij schrijft erg leuke stukjes! Genieten geblazen.
Ik zeg en wens “gaat u zo door!” En hoop spoedig meer van u te vernemen op diverse vlakken.
Saluut en de kost.
😇😄🙂☺
Leuk blogje, Su! Het klinkt mij al bijna niet meer fout in de oren, maar ik woon dan ook alweer veel te lang in Engeland 😉
Ik heb ‘m ook even doorgetweet naar een collega (neerlandicus in Sheffield).
Het is ook niet fout, het is wat ze in de taalkunde noemen ’transparant’ uitgedrukt. 😉
Die collega van Miranda ben ik dus. Ik vertrouw er niet zo op dat dit een Engelse invloed zou zijn. In het Engels zou je in deze situatie namelijk ook de voltooide tijd gebruiken: I’ve found your charger, mum! Je hoort dat “ve” misschien vaak niet zo goed, dus misschien toch die Engelse invloed, maar dan verkeerd geïnterpreteerd? Sorry, ik blijf docent, hè!
Heuh? Je kunt in die situatie toch gewoon de simple past gebruiken? I broke your charger, I blew up your charger, I ate your charger, etc.?
Ik zeg: het komt door de ondertiteling. Ondertitelaars misbruiken deze volkomen foute constructie volkomen graag, omdat het aanzienlijk minder ruimte inneemt, waardoor een ondertitel opeens wel past waar hij met de correcte vtt niet zou passen. Vertalers van kinderseries die Nederlands worden ingesproken doen het nog grager, als het daardoor toevallig wel met de Engelse mond meebeweegt. Het is ontzettend dikke-rode-streepfout, maar als je iets vaak genoeg fout doet wordt het vanzelf goed (in taalland). Maar het is fout.
Zijn er serieus mensen die dit zo zeggen? Ik ken het vooralsnog inderdaad alleen uit slecht vertaald Engels.
(By the way, ik kan die Mockingbird-uitspraak zo rap niet vinden op Twitter. Hebbu misschien een link?)
Zo zeggen ze het écht, Drabkikker! De twitteraar in kwestie mag anoniem blijven – daar ik hem verder zeer hoog heb zitten – maar geloof mij: ik heb het gelezen. Meer dan eens.
Janee, dat mensen het schrijven is inmiddels wel duidelijk (zie ook mijn eerdere praktijkvoorbeeld hieronder). Maar zeggen?
Haha, ook toevallig. Krijg zojuist een mailtje binnen met de formulering:
En een dringend verzoek aan wie het nog niet deed om dit als nog met bekwame spoed wel te doen.
In schrift komt het dus in ieder geval voor. Maar ik blijf benieuwd hoe vaak mensen het ook in gesproken taal doen (en of dat inderdaad “steeds vaker” gebeurt).
Een mooie – en voor mij begrijpelijke – uitleg vond ik op https://onzetaal.nl/taaladvies/verleden-tijd-ik-fietste-heb-gefietst.
Want, jawel, ik kom vaker een verkeerd gebruik van de voltooid tegenwoordige tijd tegen in de teksten die ik nalees dan een verkeerd gebruik van de onvoltooid verleden tijd! Die laatste is echt niet altijd “ontzettend dikke-rode-streepfout”.
En, ik zou die derde optie toch iets anders formuleren:
“3. U bent een taalblogger voor ikzegookmaarwat.nl. Fijn voor u, maar heeft uw omgeving er ook iets (nuttigs) aan?” Maar misschien zag ik de ironie in de formulering niet zo dadelijk. Op het einde kwam die toch boven.
Mijn grootvader (1882-1967) zei: “Ik ging gisteren naar de bioscoop”. Dat viel mij op. Ik was 13 (ben van 1946). Ik zou gezegd hebben: “Ik ben gisteren naar de bioscoop geweest” (incidentele gebeurtenis). Daarna viel het mij op dat hij en zijn leeftijdgenoten dit redelijk consequent deden. Maar anderen weer niet… Het is dus al langer fluide.
Overigens een prachtwoord: fluide. Volgens Van Dale zonder trema, heel contra-intuïtief (!).
fluïde, fluïdum, fluïdiseren, …, volgens mijn (online) vanDale allemaal met trema, toch in het Nederlands. In de betekenis waarin Heleen het woord gebruikt, gaat het om het Franse woord, inderdaad zonder trema. Een duidelijk voorbeeld van een valse vriend!