Selecteer een pagina

Woord van de dag: Rampetampen

Patty Brard ligt al jaren overhoop met haar familie. Zo is te lezen in de meest recente editie van Linda en andere media citeerden er gretig uit. Dochter Priscilla heeft ze al acht jaar niet gezien en ook is Patty gebrouilleerd met haar zus. Daarover zegt La Brard: ‘Er speelt veel jaloezie mee. Zij moest zich vroeger het rampetampen studeren, ik leerde heel makkelijk.’

Welke opleiding de zus heeft gevolgd vermeldt het stuk niet, maar hopelijk heeft ze niet daadwerkelijk hoeven rampetampen voor haar diploma.

Rampetampen, een woord dat rond 1970 zijn intrede deed in de Nederlandse taal, betekent neuken. Het is afgeleid van tamp, een scheepsterm die ‘uitstekend eind touw’ betekent en ook penis. Vermoedelijk bedoelde Patty dat haar zus zich zich vroeger het (of de) rambam moest studeren. Dit betekent zoveel als ‘zich een ongeluk werken.’

Dat brengt me op de volgende uitdrukking: zich de rambam rampetampen. Het klinkt misschien niet aanlokkelijk, maar bekt wel lekker, met al die rollende r’en.

 

Ik ontwerp, ik ontworp, ik heb ontwurpen

Wij taaldocenten hebben het er maar druk mee: de SOS-colleges. Dé bijspijkergelegenheid voor onze eerstejaars media- en communicatiestudenten. Binnenkort krijgen ze een officiële taaltoets en ik gun iedereen een voldoende. Maar vooral: ik gun de mediawereld straks weer een lichting afgestudeerden met een goede taalbasis. Dus stort ik me op de vier keer honderd minuten, die bol staan van aandacht voor taalstruikelblokken en oefeningen met werkwoordspelling. Je weet wel, de het gebeurds en de wordt jijs. De hij wilts en de zij verbredes. De hij uploads en de jij lachttes.

Het ís ook niet makkelijk, getuige de fouten die we nog regelmatig in de media tegenkomen. Maar hé, deze hoef ik toch niet uit te leggen?

(Uit: FD Persoonlijk – weekendmagazine)

 

Woord van de dag: verfomfaaid

Ik dacht altijd dat het ‘verfromfraaid’ was, tot op de dag van gisteren. Opeens corrigeerde een collega IZOMW’er me: ‘verfomfaaid is het’ – gelukkig hoorde ons lijdend voorwerp het niet.

Hoe raakten we in dit gesprek? We zaten in een niet nader te noemen Aziatische afhaaltent en opeens spotte ik een dame op leeftijd met grijs piekhaar, strenge bril, wijde zwarte jas. ‘Sprekend mijn schoonmoeder, maar dan de verfromfraaide versie’, fluisterde ik.

Enfin. Verfomfaaid betekent verkreukeld of verfrommeld. In het Nederduits gebruikten beroemdheden als de Gebroeders Grimm het werkwoord ‘verfumfeien’ om aan te duiden dat iemand zijn tijd aan het verdoen was met muziek en dans, met name in de kroeg. Verfumfeien was geen lang leven beschoren bij onze oosterburen, maar het afgeleide bijvoeglijk naamwoord ‘verfomfaaid’ mag zich volgens de fijne website Taalvoutjes.nl ‘in Nederland nog op veel aandacht verheugen’. En van de oorspronkelijke betekenis ‘verkwisten’ werd het een klein sprongetje naar de huidige betekenis.

Saillant detail: mijn schoonmoeder gaf me deze zomer een make-up cursus cadeau omdat ze vindt dat ik me ‘zo ontzettend slórdig opmaak’..

 

Uitdrukking van de dag: geen sjoege geven

Het was maandagmiddag. De groep studenten had er al een intensieve dag opzitten met lessen, een gastcollege en een excursie. Het was dan ook niet verwonderlijk dat ze onderuitgezakt wezenloos voor zich uit of op hun telefoon zaten te staren. Ergerlijk was het wel. Mijn les vereiste aandacht en inzet, maar op mijn vragen en opdrachten gaf de groep totaal geen sjoege. Wat ik ook probeerde, geen reactie.

Sjoege komt uit het bargoens (dieventaal) en is waarschijnlijk ontleend aan het Jiddische sjoewe, dat ‘antwoord geven’ betekent. Waar de g-klank vandaan komt is onduidelijk. Die zou onder invloed van mesjogge of mesjokke (gek, krankzinnig) kunnen zijn ontstaan.

Je kunt met sjoege veel kanten op: je kunt het (niet) geven of krijgen, maar ook (niet) hebben of nemen. Met dat laatste wordt bedoeld ‘de zaak bekijken, nadenken’.

Dat is precies wat ik ga doen, want aanstaande maandag sta ik op hetzelfde uur voor dezelfde groep. Tom Poes, verzin een list.

Circulair inrichten

 

De inrichting van onze school wordt aangepast, ik schreef er al eerder over. Vandaag trof ik deze meneer die nieuwe kapstokken kwam brengen. Of nee, hij was onze werkplekken circulair aan het inrichten.

Desgevraagd blijkt circulair inrichten neer te komen op oude meubels vervangen door nieuwe.

Ik moest even gaan liggen.