Selecteer een pagina

Een gruwelijke vondst

Als voormalig eindredacteur snel ik nog altijd koppen. In tijdschriften, kranten, portfolio’s. Heerlijk vind ik dat. Een goede woordspeling (of juist een heel slechte), een adequate samenvatting, een kwinkslag, iets spitsvondigs  – daarvan gaat mijn hart sneller kloppen. Ook leuk – zeker als lesmateriaal voor het vak Snijden en schaven waarin wij studenten de kneepjes van het eindredactievak leren – is het als de kop voor tweeërlei uitleg vatbaar is terwijl dat niet de bedoeling kan zijn. Zoals vandaag op de website van Het Parool:

Woordenboekspel 22 april 2019

Het Ikzegookmaarwat-Woordenboekspel!

Wat is de betekenis van het woord kornak?

 

Hannes Minnaar

Ik liep vorige week langs onderstaande abri waarop een pianoconcert werd aangekondigd. Maar ik las het met een half oog en dacht dat het een reclame betrof voor een nieuwe roman.

Zeg nou zelf, Hannes Minnaar, dat is toch een geweldige naam voor een boektitel?

Je ziet de flaptekst al voor je:

‘Hannes Minnaar is een meeslepende en meesterlijk gecomponeerde roman, waarin de koele zakenvrouw Hanne in een duivels ménage à trois verstrikt raakt en evenals haar ziekelijke echtgenoot Charles valt voor de charmes van de inwonende conservatoriumstudent Hector, getalenteerd pianist, ongemeen ambitieus en met een duistere kant die gaandeweg de overhand krijgt.’

‘Een adembenemend en donker liefdesverhaal, dat crescendo afstevent op de onvermijdelijke dramatische climax.’ Marie-Cécile van Dunk, Algemene Courant.

‘Stomende seks op de Steinway. Lekker.’ Hein Geuzenwoud, de Gazet van Gorinchem.

Mijn initiële verwarring over de naam Hannes Minnaar komt door het ontbreken van een apostrof. Studenten hebben vaak moeite met de apostrof en de bezits-s. Ze schrijven ‘Hanne’s minnaar’ of vermijden het liever en zeggen ‘Hanne haar / Hannes zijn minnaar’.

De hoofdregel is dat de bezits-s aan de naam vast wordt geschreven. Betreft het de geliefde van een vrouw genaamd Hanne, dan schrijf je Hannes minnaar. Gaat het om een amourette van de jongeman Hannes, dan is het Hannes’ minnaar. Woorden die op een sisklank eindigen krijgen namelijk een apostrof om duidelijk te maken dat sprake is van een bezitsvorm. Die sisklank is trouwens rekbaar, ook de z en de x vallen eronder: Inez’ jurk, Alex’ sokken. En verder lettercombinaties die als s, sj, tsj, zj of dzj worden uitgesproken: Bush’ vader, Barentsz’ pooltocht.

Uitspraak speelt ook een rol bij het gebruik van de apostrof. Eindigt een naam op een lange (vrije) klinker, dan is er een apostrof nodig om verkeerde uitspraak te voorkomen: Mia’s geheim, Oma’s recept, Emmy’s viool. Dat geldt niet voor de é, dan kan de apostrof achterwege blijven: Andrés kostuum, Aimées afscheid.

Terug naar Hannes Minnaar. De Zeeuwse pianist debuteerde afgelopen zondag met een recital in de Grote Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam. Het was vast Hannes’ droomdebuut.

 

 

Over een reepgast en een teringlijdertje

Ons taalblog Ikzegookmaarwat bestaat vijf jaar en daar zijn we trots op. We vierden ons lustrum met de bloggers op een avond met veel spijs en drank. En omdat we allemaal taalfanaten zijn, deden we ook het woordenboekspel. Hier op Izomw kennen we natuurlijk de online versie van Paul van der Bijl. De offline versie is bijna nog leuker en staat garant voor een dolle avond.

Het is een spel voor 4 tot 10 personen en het gaat zo: deelnemer 1 zoekt in het woordenboek een woord op dat hij niet kent. Hij checkt of de anderen het woord ook niet kennen. Als dat zo is, schrijft deelnemer 1 de correcte definitie op een briefje. De andere deelnemers verzinnen een definitie en schrijven die op. Vervolgens leest deelnemer 1 alle definities voor. Wie de juiste definitie raadt, krijgt 10 punten. Maar als anderen denken dat de definitie die jij verzon correct is, krijg je per deelnemer ook 10 punten. Raadt niemand de juiste definitie? Dan krijgt deelnemer 1 10 punten.

De drie mooiste woorden van onze lustrumviering? Zonder twijfel leknamad, teringlijdertje en reepgast.