Selecteer een pagina

Goede redenen voor foute taal

De vaste bezoeker van ons weblog zal het zijn opgevallen: wij zijn niet van die enorme scherpslijpers als het op taalregels aankomt. We genieten doorgaans van taal, en soms ergeren we ons. Taal leeft, je kunt iets mooi of lelijk vinden en het is handig dat er wat regels zijn, zoals dat voor veel zaken in het leven geldt.

Maar dat je nooit een komma mag plaatsen voor ‘en’, zoals ik pas nog iemand stellig hoorde beweren? Mwah, er zijn belangrijkere zaken in het leven. En regels veranderen nu eenmaal. Een correcte tekst van 200 jaar geleden jaagt de spellingscorrectie van Word heden ten dage aardig in het rood.

Foute taal is het onderwerp van een bijeenkomst in Leiden op 24 februari. In dit publiekssymposium presenteren vier taalkundigen uit Nederland en België hun goede redenen voor foute taal. Bestemd voor iedereen die geïnteresseerd is in taal. Toegang is gratis, aanmelding verplicht. Meer info op de site van het symposium.

 

Woord van de dag: ammehoela

Ik las het heerlijke boek De Halfbroer van Nicolien Mizee, een mild portret van een disfunctionele familie. Het boek kent mooie observaties en heeft een aangenaam tempo. Aan het einde ging ik langzamer lezen omdat ik nog niet wilde dat het uit was.

In het boek komt het woord ‘ammehoela’ voor, een uitroep die zoiets betekent als ‘nooit van mijn leven!’ Ik dacht altijd dat die uitdrukking een verbastering zou zijn van ‘aan mijn hoela’ (er verder niet door gehinderd dat een hoela niet bestaat. Zo werkt de geest soms, of althans mijn geest). Maar van Mizee leerde ik dat ammehoela te herleiden is naar de Afghaanse koning Amanoellah (1892-1960). Deze werd door zijn volk verjaagd en de Afghanen wilden hem nooit meer terug zien. De uitdrukking met de verwijzing van de Afghaanse koning zou via de Amsterdamse revue in het Nederlands terecht zijn gekomen, maar de bronnen zijn hier niet eensgezind over.

Bron: etymologiebank

 

Woord van de dag: Fluim

Om mij heen wordt veel gehoest en geproest, als altijd in januari. Op televisie vertellen opgewekte commercials dat we met de juiste producten snel weer van de verkoudheid af zijn. Een van deze commericals is van de firma Fluimucil. Ik moet altijd een beetje rillen als ik hem zie. Wat een gore merknaam! Je weet wel meteen waar het voor is, maar gátver, het kan toch wel íets subtieler?

De Fluimucilcommercial die nu te zien is (ik kon geen linkje vinden), heeft als pay off: ‘Geniet van de winter alsof het lente is’. Ik heb hem al vaak gehoord, maar ik snap hem nog steeds niet. Wat wordt hier bedoeld? En hoe pak ik dat aan, genieten van de winter alsof het lente is? Het is alsof je zegt: Geniet van chocola alsof het een dropje is.

Een fluim is een slijmklont, maar het is ook een fijn scheldwoord. Het woord is via het Latijnse flegma ontleend aan Grieks phlégma dat ook slijm betekende.

 

Bron: etymologiebank

Kortaangebonden zijn

Ik stapte gisteren met het verkeerde been uit bed en was de rest van de dag eigenlijk niet te genieten. Vervelend voor mezelf, maar ook voor de mensen in mijn buurt. Toen ik korzelig reageerde op de vraag of ik koffie wilde, werd mij te verstaan te geven dat ik wel erg kortaangebonden was.

Iemand die kortaangebonden is, heeft weinig geduld, kan slecht tegen een grapje. Volgens Onzetaal.nl gaat ‘deze zegswijze terug op het beeld van een hond die aan een kort touw aan zijn hok of aan een paal vastgebonden is, omdat hij onbetrouwbaar is. De hond heeft dus weinig bewegingsruimte, en voelt zich daardoor niet prettig, waardoor hij (nog) minder kan hebben.’
Onzetaal.nl schrijft ook: ‘Het Woordenboek der Nederlandsche Taal vermeldt ook kort ingespannen zijn, met de betekenis ‘spoedig boos worden, lichtgeraakt, gauw gestoord zijn’, ‘opvliegend zijn’. Deze variant is volgens het WNT en Van Dale (2005) in België in gebruik; hij komt voort uit het tuigen en voor de wagen of het rijtuig zetten van trekdieren.’

 

Elke dag lekker

yoghurt

Albert Heijn meldt op het yoghurtpak dat mijn yoghurt ‘elke dag lekker’ is.

Superhandig! Want voorheen had ik ontzettend vaak stress van het type ‘het is dinsdag, ik weet niet of yoghurt vandaag lekker is’.

Wat is dat toch met betuttelende zuivelverpakkingen, vroegen we ons eerder ook af bij Mona en Betsie?