Selecteer een pagina

Woord van de dag: leporello

Fotograaf en zelfbenoemd fotodetective Hans Aarsman heeft een mooie rubriek in de Volkskrant waarin hij heel zorgvuldig naar een foto kijkt en details blootlegt die je in eerste instantie ontgaan. Als lezer kijk je door zijn ogen naar de betreffende foto en leer je zelf beter kijken.

Afgelopen week besprak hij een foto waarop te zien is hoe de president van Ivoorkust een parade afneemt. De president wordt geflankeerd door veiligheidsagenten met aktetassen alsof ze op weg zijn naar kantoor. Bij nadere inspectie blijken het natuurlijk geen aktetassen, maar ‘kogelwerende platen zo groot als een A3. Ze zijn om en om in die tas opgevouwen, zoals ansichtkaarten in een leporello. Eén druk op de knop en er floept een ondoordringbaar schild uit.’

Ha, nieuw woord, leporello. Het blijkt, zoals Aarsman al schrijft, drukwerk te zijn dat in meerdere slagen om en om gevouwen is. Je ziet het wel bij kinderboekjes of bij grote wegenkaarten.

Maar wacht eens, was Leporello ook niet de knecht van Mozarts Don Giovanni? Leende hij zijn naam aan dit gevouwen boekje? Ja, want het verhaal wil dat deze Leporello een lijst bijhield van de vele minaressen van zijn heer. In vroege uitvoeringen van Don Giovanni was, om de lengte van de lijst te benadrukken, dit boekwerkje een zig-zag gevouwen stuk papier. Grappig verhaal, toch?